ПЕРНІКАРСТВА
Выраб фігурных пернікаў; від народных мастацкіх промыслаў. У нар. побыце пернікі здаўна выконвалі важную ролю ў вясельных абрадах, хрэсьбінах, памінакх і інш. урачыстых выпадках. У часы сярэднявечча П. Задавальняла пераважна патрэбы пануючых класаў і гараджан, у 19 ст. шырока распаўсюдзілася і ў вёсцы.
Промыслам займаліся пераважна ў гарадах і мястэчках (Орша, Копысь, Дуброўна, Мінск), прадукцыю збывалі на мясцовых кірмашах. Выраблялі пернікі з лепшай мукі, у цеста дадавалі харчовыя фарбавальнікі, мёд, прыправы, затым фармавалі ў выглядзе розных антрапаморфных, геаметрычных фігур (лялька, певень, конь, казёл, рыба, сэрца і інш.).
Трактоўка фігур моцна стылізаваная, абагульненая, разлічаная на спецыфіку матэрыялу; выбар сюжэтаў адлюстроўваў іх старажытны сімвалічны сэнс. Паводле спосабаў фармоўкі пернікі падзяляюцца на 3 групы: друкаваныя, абразныя і фармаваныя ад рукі.
Найбольш старажытныя – друкаваныя: фігурны ўзор на перніку атрымлівалі з дапамогай спецыяльнай драўлянай формы, на якой у тэхніцы контрэльефу выразалі адпаведную фігуру.
У пач. 20 ст. друкаваная тэхніка саступіла месца абразной: бляшанымі штампамі з вострымі краямі на плоска раскачаным кавалку цеста выразалі адпаведную фігурку, якую пасля выпечкі аздаблялі каляровым крэмам, харчовымі фарбавальнікамі, глазуравалі.
У сярэдзіне 20 ст. промысел П. заняпаў; асобныя майстры зрэдку выпякаюць пернікі, сфармаваныя ўручную. Сувенірныя пернікі часам выпускаюць прадпрыемствы харчовай прамысловасці БССР.
Крыніца: http://rv-blr.com/dictonary/view/18589
|