21 ТРАЎНЯ - ІВАН-ПШАНІЧНІК

Прыйшоў Іван-пшанічнік, выганяй жарабіцу, ары пад проса і пшаніцу. Жыта сей у попел, а пшаніцу ў пару. Па старажытным звычаю, каб пшаніца ўрадзілася, пяклі ў гэты дзень абрадавыя пірагі на добры пасеў і чакалі ў перакрыжавання вандроўцаў.

Калі быў час, то ішлі паіць-карміць вандроўных людзей. Па старадаўнім звычаі гаспадыня кланялася вандроўцам, частавала іх, а тыя ў сваю чаргу, добрых усходаў жадалі.

Але быў і такі звычай: пасылаць самога старога чалавека ў вёсцы з пірагом, загорнутым у ручнік, сустракаць вандроўцаў на перакрыжаванні або ў мяжы на ворнай паласе.

Прасіў стары чалавек, стоячы сярод дарог пад адкрытым небам:

О Божа, на старасці гадоў,

не засаромей маёй сівай галавы,

не прагневіся,

пайшлі добрага чалавека падзяліць са мной працоўны хлеб,

пайшлі сустрэчу.

Каб на мір Божы глядзець я мог са спакоем,

каб за хлеб сынаў прымаўся без прыглядкі.

Запаветныя звычаі даўніны выконваліся няўхільна. Іншы раз праседжваў стары да глыбокага змяркання, так і не падзяліўшы пірог ні з кім, і з апушчанай галавой вяртаўся дадому. І тады ў хаце гаротнае маўчанне наставала. Гаспадыня несла пірог у двор і крышыла птушкам.