ДЗЕДАВІЦА

РАБІНАВАЯ НОЧ
Меню сайту
Форма уваходу
Пошук
Сябры сайту
  • Официальный блог
  • Сообщество uCoz
  • FAQ по системе
  • Инструкции для uCoz
  • Статыстыка

    Анлайн усяго: 1
    Гасцей: 1
    Карыстальнікаў: 0

    РАБІНАВАЯ НОЧ

    Навальнічная ноч, якая абавязкова чакаецца ў канцы лета (у спасаўку, паміж Ільёй ці Барысам і вялікай прачыстай або паміж вялікай і малой прачыстымі). Называлася таксама арабінавая ноч, вераб’іная ноч. На працягу ўсёй Р. н. неба сатрасаюць грымоты, бліскаюць маланкі, лье праліўны дождж, дзьме страшэнны вецер, узнікаюць віхоры. Згодна з нар. павер’ямі ў гэтую ноч з пекла на свет выходзілі ўсе злыя сілы, якія нібыта спраўлялі сваё галоўнае гадавое свята. Паводле адных меркаванняў, у Р. н. розная нечысць страшыла хрышчоных людзей, паводле другіх – наадварот, усе стыхіі прыроды ядналіся , каб знішчыць нячыстую сілу, што распладзілася пасля купалля за лета і бясконца шкодзіла людзям. Кожны забіты або пакалечаны ў гэтую ноч перуном лічыўся нядобрым чараўніком. Каб маланка не спаліла хату ці іншыя збудаванні, у Р. н. вывешвалі непамыты велікодны абрус, у некаторых мясцінах пад страху прывязвалі чырвоныя ніткі. На Палессі верылі, што ад моцнай буры ў гэтую ноч рабчыкі разляталіся па ўсім лесе і да самага такавання жылі па аднаму. Лічылася, што навальніца ў Р. н. нібыта патрэбна для паспявання ягад на рабіне, калі ж ягады не спелі – чакалі благога заканчэння лета і халоднай восені.

    Крыніца: http://rv-blr.com/dictonary/view/18652

     

    РАБІНАВАЯ НОЧ, АРАБІНАВАЯ НОЧ, ВЕРАБ’ІНАЯ НОЧ

    Навальнічная ноч, якая абавязкова чакаецца ў канцы лета (у спасаўку, паміж Іллём ці барысам І Вялікай Прачыстай або паміж Вялікай Прачыстай і Ражством Божай Маці). На працягу ўсёй Р. н. неба страсаюць грымоты, бліскаюць маланкі, лье праліўны дождж, дзьме страшэнны вецер, узнікаюць віхоры. Згодна з народнымі павер’ямі, у гэтую ноч з пекла на свет выходзілі ўсе ліхія сілы, якія нібыта спраўлялі сваё галоўнае гадавое свята. Паводле адных меркаванняў, у Р. н. розная нечысць страшыла хрышчоных людзей, паводле другіх – наадварот, усе стыхіі прыроды ядналіся, каб знішчыць нячыстую сілу, што распладзілася пасля Купалля за лета і бясконца шкодзіла людзям. Кожны забіты ці пакалечаны ў гэтую ноч перуном лічыўся нядобрым чараўніком. Каб маланка не спаліла хату ці іншыя пабудовы, у Р. н. вывешвалі своеасаблівы абярэг – непамыты велікодны абрус, у некаторых мясцінах пад страху прывязвалі чырвоныя ніткі. На Палессі верылі, што ад моцнай буры ў гэтую ноч рабчыкі разляталіся па ўсім лесе і да самага такавання жылі па адным. Меркавалася, што навальніца ў Р. н. нібыта патрэбна для даспявання ягад на рабіне; калі ж ягады не спелі – чакалі благога заканчэння лета і халоднай восені. Крыніца: http://rv-blr.com/dictonary/view/4563

     

    РАБІНАВАЯ НОЧ

    РАБІНАВАЯ НОЧ, арабінавая ноч, верабіная ноч, навальнiчная ноч, якая абавязкова чакаецца ў канцы лета (у спасаўку, памiж Iллём цi Барысам i Вялiкай Прачыстай або памiж Вялiкай Прачыстай і Ражством Божай Маці). На працягу ўсёй рабінавай ночы неба страсаюць грымоты, блiскаюць маланкi, лье пралiўны дождж, дзьме страшэнны вецер, узнiкаюць вiхоры. Згодна з народнымi паверямi, у гэтую ноч з пекла на свет выходзiлi ўсе лiхiя сiлы, якiя нiбыта спраўлялi сваё галоўнае гадавое свята. Паводле адных меркаванняў, у рабінавую ноч розная нечысць страшыла хрышчоных людзей, паводле другiх наадварот, усе стыхii прыроды ядналiся, каб знiшчыць нячыстую сiлу, што распладзiлася пасля Купалля за лета i бясконца шкодзiла людзям. Кожны забiты цi пакалечаны ў гэтую ноч перуном лiчыўся нядобрым чараўнiком. Каб маланка не спалiла хату цi iншыя пабудовы, у рабінавую ноч вывешвалi своеасаблiвы абярэг непамыты велiкодны абрус, у некаторых мясцiнах пад страху прывязвалi чырвоныя нiткi. На Палессi верылi, што ад моцнай буры ў гэтую ноч рабчыкi разляталiся па ўсiм лесе i да самага такавання жылi па адным. Меркавалася, што навальнiца ў рабінавую ноч нiбыта патрэбна для даспявання ягад на рабiне; калi ж ягады не спелi чакалi благога заканчэння лета i халоднай восенi. Пра кожную бурлівую ноч кажуць: “Ото ж рабінавая ноч, няхай бог крые; добры хадзяін [гаспадар] і сабакі невыжане на двор. (Ч. Пяткевіч, КДПР). У. Васiлевiч — Рабінавая ноч Беларуская міфалогія , Мн. 2006, с. 413–414

     

    ШТО ТАКОЕ "ВЕРАБ'ІНАЯ НОЧ"?

    Што да самога паняцця "вераб'іная ноч", то яно сапраўды існуе ў павер'ях як жыхароў нашай краіны, так і суседніх Украіны і Расіі, і па-іншаму завецца "рабінавай ноччу". Аднак абедзве назвы пазначаюць адно і тое ж: ноч з моцнай навальніцай ці паланіцамі. Але гэта, як той казаў, толькі вонкавыя праявы, таму як нашы продкі верылі ў тое, што ў гэту незвычайную ноч "пагуляць" выходзіць адразу ўся нячыстая сіла, якая ёсць ў мясцовасці. Дарэчы, навукоўцы ўпэўнены, што першы раз пра "вераб'іную ноч" згадалі летапісцы яшчэ ў 1024 году, калі апісвалі бітву паміж лютвамі Яраслава Мудрага і яго брата Мсціслава. Там ёсць такія словы: “И бывши нощи рябинной, бысть тма и гром бываше и молния и дождь... И бысть сеча зла и страшна, яко посветяаше моления, тако блещашеся оружие их, и еликоже молния осветяше, толико мечи ведяху, и тако друг Друга секаше, и бе гроза велика и сеча силна”. А вось што, датыкаецца жнівеньскай "прапіскі" бурнай ночы, то тут меркаванні навуковага і ненавуковага асяроддзя разыходзяцца. Напрыклад, у народных прыметах колькасць і тэрміны "вераб'іных начэй" абумоўлены старажытнымі павер'ямі: у жніўні нячыстая сіла выходзіла на паляванне і распуджвала вераб'ёў. Адбывалася гэта прыкладна ў момант паспявання рабіны (жнівень-верасень). А вось у прадстаўнікоў навуковых кругоў іншае меркаванне. Напрыклад, адмыслоўцы Рэспубліканскага гідраметэацэнтра не згодны з тым, што самыя страшныя і працяглыя навальніцы здараюцца менавіта ў жніўні. Звычайна ў апошні летні месяц у суме можна налічыць толькі 4-7 дзён з навальніцамі, у той час як у ліпені - ад 5 да 8 дзён. Аднак пагодныя рэкорды памятаюць некалькі вельмі "буяных" жніўняў. Напрыклад, у жніўні 1946 года ў Ганцэвічах навальніцы здараліся праз дзень. Такая ж "нячыстая" гісторыя адбывалася ў Лепелі ў 1937 годзе. Аднак якой-небудзь містычнай заканамернасці, злучанай з "вераб'інай ноччу", сіноптыкі пакуль не заўважалі.

    Крыніца: http://www.ng.by/ru/issues?art_id=15525

     

    ВЕРАБ'ІНАЯ НОЧ, РАБІНАВАЯ НОЧ

    Вераб'іная ноч, рабінавая ноч - ноч з моцнай навальніцай ці паланіцамі; час разгулу нячыстай сілы. Выразы вядомыя ў беларускім, украінскім і рускім літаратурных мовах і дыялектах. Абедзве назвы, верагодна, узыходзяць да адзінай праформы 'рабіная ноч', зафіксаваныя у старажытнай мове пачынаючы з 15 ст. Значэнне старажытнага 'рабіныі' злучана са значэннем 'рабы' і роднаснымі індаеўрапейскімі назвамі колеру. Назвы маюць мноства дыялектных варыянтаў, якія ўтвораць два буйных арэала. Для паўднёварускіх абласцей і Ўкраіны асноўнымі з'яўляюцца варыянты з прыметнікамі, якія маюць значэнне 'вераб'іны'; для ўсходне-беларускіх, беларуска - палескіх і заходнерускіх тэрыторый - прыметнікі са значэннем 'рабінавы'. Згадванне пра Вераб'іную Ноч упершыню сустракаецца ў Цвярскім летапісе. Тут гаворыцца: «И бывши нощи рябинной, бысть тма и гром бываше и молния и дождь... И бысть сеча зла и страшна, яко посветяаше моления, тако блещашеся оружие их, и еликоже молния осветяше, толико мечи ведяху, и тако друг Друга секаше, и бе гроза велика и сеча силна». У Беларусі 'рабінавая ноч' асэнсоўвалася адначасова і як час разгулу паскуддзя, і як час, калі бура і ўдары маланкі знішчаюць 'чараўнікоў' і нячыстую сілу. Можна думаць, што і ў Старажытнай Русі з 'рабінай ноччу злучалася ўяўленне пра своеасаблівую нябесную бітву. Павер'і пра Вераб'іную Ноч у шматлікіх выпадках засноўваліся на народнай этымалогіі. Напрыклад, на Кіеўшчыне 'вераб'інай' звалі ноч на 1 верасня, калі 'чорт мерае вераб'ёў'. Выраз 'рабінавая ноч', як правіла, злучаецца з выявай рабіны. Гэта сувязь можа адлюстроўваць феналагічныя назіранні (лічыцца, у прыватнасці, што 'рабінавыя ночы' бываюць, калі рабіна квітнее і калі спеюць яе ягады) ці засноўвацца на асацыяцыях паміж рабінай і колерам неба падчас навальніцы. Уяўленні пра колькасць і тэрмінах Вераб'інай Ночы абумоўлены па большай частцы рэальнымі назіраннямі над прыродай, аднак і апошнія цесна пераплятаюцца з народнымі павер'ямі. У прыватнасці, дзе-нідзе лічылася, што ў годзе абавязкова бывае адна ці тры Вераб'іныя Ночы ці ж што Вераб'іная Ноч бывае раз у шэсць ці сем гадоў. На Жытоміршчыне і Кіеўшчыне Вераб'іная Ноч асацыяваліся, як правіла, з адной з чэрвеньскіх начэй напярэдадні Івана Купалы ці Пятра, прычым тутака ж існавала павер'е, што тым часам квітнее папараць; у шэрагу кіеўскіх і жытомірскіх апісанняў проста паказваецца, што Вераб'іная Ноч - гэта час, калі квітнее папараць (без пэўнай каляндарнай прывязкі). Літ.: Агапкіна Т.А., Тапаркоў А.Л. Вераб'іная (рабінавая) ноч у мове і павер'ях усходніх славян//Славянскі і балканскі фальклор. М., 1989.

     

    *ВЕРАБ’ІНЫЯ НОЧЫ.

    Дзень Дарафея - у чацвер 18 чэрвеня - лічыцца пачаткам "вераб'іных начэй". Самых кароткіх у годзе, калі "святло - усю ноч". Паводле звычайнага насценнага календара, які ёсць, напэўна, у кожнай хаце, даўгата дня паўтары тыдні будзе складаць 17 гадзін 27 мінут. Вераб'іная (рабінавая) ноч - кароткая летняя ноч з бесперапыннымі навальніцамі ці паланіцамі. 1. Па старадаўніх павер'ях, у Беларусі ці на Смаленшчыне, каля Ўнебаўзяцця (15 жніўня ст. ст.) ці паміж Ілліным днём і Ражством Багародзіцы (8 верасня ст. ст.) настае рабінавая ноч з бурай, громам, маланкай. У цэнтральнай Расіі такія ночы зваліся вераб'інымі, але яны не злучаліся з якой-небудзь вызначанай датай. Выразы рабінавая ноч і вераб'іная ноч -- водгукі нейкіх культава-містычных з’яў, якія суадносілі культ рабіны і культ вераб'я з навальніцай, маланкай, паланіцамі, а значыць, відаць, са старажытнаславянскім бажаством - грамабоем у яго найстаражытнай выяве, што папярэднічала вялікакняжацкаму Пяруну. 2. Першапачаткова рабая (як верабей) ноч, калі цемра перамяжоўваецца з паланіцамі. У такія ночы вераб'і вылятаюць з гнёздаў, трывожна цвыркаюць, збіраюцца ў зграйкі і г. д. 3. Выраз вераб'іная ноч адбыўся ад звароту рабінавая ноч, пар. укр. гаробіна нiч, дзе гарабіній азначае не толькі "вераб'іны", але і "рабінавы". 4. Першапачатковай формай спалучэння было рабіная ноч, г. зн. "рабая, пярэстая ноч" -- ноч з выбліскамі маланак, а часцей за ўсё з ветрам, бурай, навальніцай. На аснове выраза рабіная ноч пазней, у выніку народна-этымалагічнага пераасэнсавання, утварыўся зварот рабінавая ноч, а затым і вераб'іная ноч. Менавіта першы пункт бліжэй усяго да праўды. Вераб'іныя ночы - гэта ночы бога Пяруна - "Пладаносны". Плоданашэнне злучалася з Громам, ачышчальнай маланкай і пладаносным "Белым" дажджом чароўнай мілаты -кахання. Слова ж "Верабей, Вераб'я" як раз і злучана з гэтымі паняццямі.

     

    31 ЛІПЕНЯ СЕРАПАВІЦА - ВЕРАБ'ІНАЯ НОЧ

    Вераб'іная ноч - 1) ноч з бесперапыннай навальніцай або паланіцамі. Бываюць страшныя ночы з громам, маланкай, дажджом і ветрам, якія ў народзе завуцца вераб'інымі.

    ВЕРАБ'ІНАЯ НОЧ - ноч бітвы нябеснай сілы з чарадзеямі і нячыстай сілай. У гэтую ноч вераб'і злётаюць з палёў, збіваюцца ў вялікія зграі і збіраюцца ў нейкае адно месца, дзе іх злыя духі, чэрці мераюць велізарнай меркай - заганяюць іх у гэтую мерку, напаўняючы яе да краёў. Тых вераб'ёў, што перапаўняюць мерку адпускаюць, а змясціўшыхся ў ёй высыпаюць чарцям у пекла. Неба ў гэтую ноч становіцца колеру саспелай рабіны, таму яе завуць яшчэ рабінавай ноччу. Паднімаецца моцны вецер, пачынаецца бура. Аглушальна і бесперапынна, скалынаючы наваколлі, грукочуць грымоты. Бліскавіцы маланак асвятляюць зямлю. Спалоханыя птушкі бязладна кідаюцца ў паветры, наторкаючыся ў палёце на дрэвы або будынкі, падаюць на зямлю. Быдла раве ў хлявах. Скуголяць сабакі. Страшна, і не спіцца чалавеку. Здаецца, што поплеч цябе, не дзесьці пэўна, а вакол, усюды, стаілася нешта невядомае, жорстка-жахлівае. І куды бы ты ні паварочваўся, яно падкрадаецца да цябе ззаду і вось-вось схопіць цябе. Незразумелы жах напаўняе ўсё цела. У гэтую ноч богі бурай, громам і маланкамі знішчаюць рознае паскуддзе. У вераб'іныя ночы праходзяць вяселлі русалак - яны выходзяць замуж за тых мужчын, якіх заказыталі і пацягнулі да сабе пад ваду. У некаторых месцах лічылася, што ў годзе бывае да трох вераб'іных начэй, у іншых жа, наадварот, лічылі, што яны здараюцца раз у шэсць-сем гадоў. Звязвалі яе і з адной з начэй напярэдадні Івана Купалы, і з перыядам паспявання збажыны: навальніца, лівень, град маглі цалкам пазбавіць ураджая. Іншыя адносілі яе на першае верасня па старым стылі.

    Крыніца: http://drevnerus.ru/?p=129

    *31 ЖНІЎНЯ РАБІНАВАЯ НОЧ 31/18.

    Арабінавыя дзень і ноч (Варавіты дзень). Пара, калі бывае “сухая” навальніца або буран цэлую ноч (дзень). У гэты час нічога не рабілі і чакалі з трывогай грому, маланкі і дажджу, засцерагаліся ад няшчасця. Як ужо згадвалася, “рабінавую ноч” яшчэ звязвалі са Спасаўкай або з нейкім днём ад Барысава да Прачыстай, ці ад Першай да Другой Прачыстай.




    Copyright MyCorp © 2024
    Конструктор сайтов - uCoz