ДЗЕДАВІЦА

ГНЯЗДО
Меню сайту
Форма уваходу
Пошук
Сябры сайту
  • Официальный блог
  • Сообщество uCoz
  • FAQ по системе
  • Инструкции для uCoz
  • Статыстыка

    Анлайн усяго: 1
    Гасцей: 1
    Карыстальнікаў: 0

    ГНЯЗДО

    А.В.Гура

    Гняздо - у народнай традыцыі надзяляецца магічнымі ўласцівасцямі (забяспечваючымі пладавітасць) і захоўвае ў сабе цудоўныя прадметы. Назва гняздо выкарыстоўваецца галоўным чынам у дачыненні да дзікіх птушак, у меншай ступені - да лятучых казурак (восаў, чмялёў, дзікіх пчолаў), змеяў (змяінае гняздо), а таксама да некаторых жывёл (ласкі, куніцы, вавёркі, мышэй і інш.).

    Лічыцца, што гняздо можа быць таксама ў хваробы і смерці: гняздо можа пазначаць месца, дзе засяроджана хвароба, а ў выразе "смерць, звіла сваё гняздо" яно з'яўляецца локусам смерці. Гняздом чорта часам лічаць амелу.

    Гняздо сімвалізуе таксама хату, сям'ю і хатні агмень ("звіць сабе гняздо" - значыць уладкаваць сваё сямейнае жыццё, абзавесціся сям'ёй; гняздом завуць сям'ю, шлюбную пару), а ў народных песнях таксама шлюбнае ложа і шлюб.

    Шырока распаўсюджаны фальклорны сюжэт пра здабыванне з гнязда некаторых птушак чароўнай разрыў-травы, з дапамогай якой можна адкрываць любыя замкі. Існуе павер'е пра камень у гняздзе крумкача ці нейкай іншай птушкі, які робіць гэтае гняздо нябачным.

    У гняздзе чорнага дразда маецца камень. які прыносіць шчасце; у гняздзе арла -- камень "агнявік", ці "арлоў камень", што ахоўвае яго ўладальніка ад агню, хвароб і псуты. Калі падчас жніва знайсці мышынае гняздо з маленькім каменьчыкам усярэдзіне і даць яго скаціне, то яна будзе добра пладзіцца.

    Пад нямецкім уплывам у некаторых суседніх славянскіх народаў атрымалі распаўсюд павер'я пра зайца, які, як тлумачаць дзецям, знёс ім велікодныя яйкі; бацькі кладуць іх у адмыслова вырабленыя дзецьмі гняздзечкі з сена ці моху.

    На Звеставанне, па павер'і, ніводная птушка не ўе сабе гняздо, а ў той, што саўе, адымаюцца крылы, і яна на ўсё лета "робіцца пешаю". Зязюля не мае гнязда таму, што звіла яго на Звеставанне. Верабей таксама не "святкуе" Звеставання і ўе ў гэты дзень гняздо.

    Каршак сваё гняздо носіць пад крыламі. Паўсюдна забаронена руйнаваць гнёзды некаторых птушак (бусла, голуба, ластаўкі), бо іх гнёзды на хаце ці зблізку жылля засцерагаюць хату і скаціну.

    Следствам парушэння забароны могуць быць рознага роду няшчасці: пажар, маланка, град, пазбаўленне прытулку, смерць, згуба скаціны, хваробы, з'яўленне вяснушак і г.д.

    Вядомы нават звычай адмыслова ўладкоўваць гняздо буслу. На заходзе ці пасля заходу сонца нельга зазіраць у птушыныя гнёзды, бо мурашкі паядуць яйкі ці птушанят, птушаняты не выжывуць ці птушка пакіне гняздо.

    Па тым жа чынніку па вяртанні дахаты ці пасля заходу сонца нельга нікому распавядаць пра знаходку гнязда некаторых птушак. [pic1] Гняздо ўжываецца ў магічных дзеяннях, засцярогах і лячэнні. Гнёзды некаторых дзікіх птушак (бусла, гусака) аказваюць прадуцыруючае ўздзеянне на хатнюю птушку.

    Так, у гняздо бусла кідаюць курынае яйка, каб курыцы неслі буйныя, як у бусла, яйкі. Пры відзе прылятаючых увесну дзікіх гусей падкідаюць угару салому гусям "на гняздо", а затым збіраюць яе і кладуць пад хатніх гусеў ці курэй - квактух, каб не было яйкаў без зародка.

    У магічных мэтах выкарыстоўваецца гняздо рэмеза, якое мае адну адтуліну, а не дзве: яго вешаюць на палку, якой затым удараюць пасварыўшыхся сужэнцаў, каб аднавіць сямейную згоду паміж імі, абкурваюць ім парадзіху ў выпадку цяжкіх родаў ці асвячаюць гняздо на Вялікдзень разам з кулічамі і абкурваюць ім кароў.

    Каб куры былі пладавітымі, у гняздо квактухі кладуць калядную салому, часам робяць гняздо для квактухі з каляднай саломы, на якую саджаюць дзяцей - полазнікаў, якія першымі прыбеглі ў хату на Каляды.

    У некаторых месцах такую абрадавую салому кладуць у гняздо курам, каб яны неслі яйкі толькі на сваім двары ці каб птушанят не аглушыў гром.

    Крыніца: http://pagan.ru/slowar/g/gnezdo0.php




    Copyright MyCorp © 2024
    Конструктор сайтов - uCoz