АСЕТНІК

Сядзібны дух, які жыве ў еўні (асеці), у печы ці на печы. Блізкі сваяк Лазніка, з якім яднаецца вогненым паходжаннем, і Дамавіка, ад якога ён адрозніваецца толькі тым, што з’яўляецца не ў белай вопратцы, а ўвесь чорны ад дыму, з палаючымі, нібы вуголлі, вачыма.

Часцей Ё. Нябачны для людзей, але калі робіцца бачны, то ўяўляе сабою чалавекападобную масу, дзе праз сажу, пыльнае павуцінне і наліплую мякіну нельга разгледзець яго асобныя формы.

Ё. Рупіцца каб правільна палілася сушыльная печ і сушыліся снапы і зерне, пасылае патрэбы для веяння скразняк, дапамагае спорыць работу. Калі ў сушні апрацоўваецца лён і пянька, ён дапамагае каля мялкі і трапалкі.

Любіць Ё., калі сушня замяняе лазню, і моды змыць з сябе сажу і пыл. Ё. Рэдка пакідае печ ці сушыльную жордку і робіць гэта толькі тады, калі трэба агледзець ток, склады снапоў, паназіраць за малцьбою і работнікамі аьо калі неабходна выкашляць пыл і сажу.

Пры наведванні асеці непатрэбнымі асобамі Ё. Палохае іх, а ненавісніка можа задушыць чадам ці нават спаліць разам з дабром. Ё. Не баіцца звычайнага агню і можа спакойна збоку назіраць за пажарам, каб потым вярнуцца на сваю печ ці на абгарэлае бервяно і жыць да адбудавання новай асеці.

Аднак Ё. Можа загінуць у пажары ад маланак: мякуінны пыл імгненна ўспыхвае, і Ё. Згарае, не пакідаючы пасля сябе ні пылінкі. Іншы Ё. Не пойдзе ў ёўню, адбудаваную на тым самым месцы: пабудова застанецца без нячысціка.

Каб злагодзіць Ё., прыносяць яму ахвяру: пры наладжванні ёўні адзін сноп кідаюць у агонь, каб Ё. “была занятка”. Калі ж угнявіць яго, ён сам пачынае паліць снапы і ёўню.

Крыніца: http://rv-blr.com/dictonary/view/1512