ВАРЛІВОКА

Персанаж, які па сваіх рысах набліжаецца да Бабы Ягі і старога “ростам з кокаць, барада з локаць, вочы па яблыку”, вядомы са Смаленшчыны. В. мае адну нагу ў дзіравым боце, нос “кручком”, бараду “клачком” і жалезны кастыль.

На ягоным ілбе ёсць “смаршчына”, а сам ён, калі ідзе, “зубы скаліць”. Гэтае апісанне наводзіць на думку, што В. – жывы нябожчык. Паводле казкі В. забівае трох унучак і жонку старога, што сцераглі гарох.

Стары ўзяў кій і пайшоў да В. Па дарозе яму сустрэліся качар, вяровачка і жолуд. Апошні выбіў В. у ягонай хаце апошняе вока, вяровачка спутала В. нагу, а стары з качарам дабілі яго.

Можна меркаваць, што імя гэтага персанажа паходзіць ад балтыйскай асновы са значэннем “жабка” (параўн. літ. Varle “жабка”) і азначае “той, хто мае жабіна вока”, параўн. таксама “вірлавокі” – з вылупленымі вачыма. Выпучанае вока само па сабе можа маркіраваць хтанічную істоту (параўн. жабіну галаву Ведзьмы малочнай).

Крыніца: http://rv-blr.com/dictonary/view/312