ЛЯЛЬНІК
Язычніцкае свята ў гонар багіні Лялі (Лёлі) – дачкі Лады, якое адбываецца 5 травеня. Маці Лада па даследаваннях вучоных , з'яўляецца багіняй вяснова-летняй урадлівасці і апякункай вяселляў.
Абое належаць да рожаніц, што згадваюцца ў антыязычніцкіх сярэднявечных павучаннях. Апісанне святкавання зрабілі ў ХІХ ст. фалькларысты Драўлянскі (П. Шпілеўскі, 1846) і А. Кіркор (1882), якое выглядае наступным чынам.
Дзяўчаты на лузе выбіралі самую прыгожую сяброўку, апраналі ў белую кашулю, упрыгожвалі зялёнымі галінкамі, вянком з кветак і саджалі сярод малочных пачастункаў.
Вадзілі каля яе карагод і спявалі:
Благаславі, маці,
Ой, Лада, маці!
Вясну заклікаці.
У іншых песнях багіня характарызуецца карміцелькай: Дай нам жытцу Да пшаніцу, У агародзе – Сенажаць, Поўны грады, Роўны зрады.
Пасля кожных двух радкоў выгукваецца: «Ляля, Ляля, наша Ляля!».
Багіня згадвалася не толькі ў прыпевах («Наша Ляля, Ляля нас корміць зусім...»). Ляля частавала сябровак малочнымі стравамі і кідала кожнай ў час скокаў вянкі, якія зберагаліся да наступнай вясны ці, нават, вяселля.
Алесь Лозка
|